81, 114-117 · 33, 62-64 · 0

Zwarte Ibis

CDNA beoordeelsoort: nee
laatste jaar beoordeeld door CDNA: 1999

Plegadis falcinellus  ·  Glossy Ibis

Soort broedt in oostelijk Noord- en Midden-Amerika, Zuidoost-Europa, Afrika, Zuid-Azië en Australië.

De gevallen van de soort zijn niet herzien. Alleen oude gevallen met voldoende informatie over datum (maand) en plaats (provincie) worden vermeld. Gevallen van vóór 1932 betreffen vogels die werden gevangen, verzameld of dood gevonden (cf Eykman et al 1941, 1949). Vanaf 1 januari 2000 wordt de soort niet langer door de CDNA beoordeeld.

In tegenstelling tot andere grote moerassoorten, zoals Kroeskoppelikaan Pelecanus crispus (vele eeuwen geleden, VJ 26: 209-217, 1978) en Ralreiger Ardeola ralloides, zijn er geen bewijzen dat deze soort ooit in Nederland heeft gebroed. Het jaarvoorkomen toont dat hij vaak werd waargenomen in 1900-03 (negen individuen), 1907-09 (21), 1932-38 (27), 1963-71 (26), 1979 (vijf) en vanaf 1986 (41 in 1986-94). De soort werd in lange tussenliggende perioden vrijwel niet vastgesteld. Zo is er geen enkel geval voor 1953-57 en 1972-78. In sommige jaren vonden duidelijke influxen plaats, zoals in 1909 (15 individuen), 1932 (17), 1963 (10) en 1994 (31). Grote groepen werden opnieuw gemeld in oktober 1996 (20 op 4 oktober en acht op 23 oktober, niet ingediend bij de CDNA; DB 18: 293- 301, 1996), september 1997 (25, 14 en drie, niet ingediend bij de CDNA; DB 19: 262, 1997; 21: 69, 1999) en oktober 1998 (DB 20: 247, 1998 (foto). Ringterugmeldingen betroffen vogels in 1926 uit Hongarije en in 2009 en 2010 uit Spanje. Zoals gebruikelijk bij minder zeldzame soorten werden er meer exemplaren waargenomen dan aanvaard door de CDNA (zie bijvoorbeeld Leys et al 1993). Dergelijke waarnemingen worden hier niet vermeld vanwege het gebrek aan documentatie. Een voorbeeld is een op 28 december 1982 te Boornbergum, Smallingerland, Friesland, dood gevonden vogel die niet werd ingediend bij de CDNA (contra Vanellus 36: 19, 1983) en evenmin binnengebracht bij FNM (Johannes Fokkema in litt). Ook werden tijdens de influx van 1994 bijna tweemaal zoveel waarnemingen op de Dutch Birding-vogellijn ingesproken als ingediend bij de CDNA (cf DB 18: 106, 293-301, 1996). Sinds 1980 blijken nogal eens op Zwarte Ibis gelijkende ibissoorten, zoals Puna Ibis Plegadis ridgwayi, uit gevangenschap te zijn losgelaten (cf BW 1: 57-58, 1988). Laatstgenoemde kan in vlucht worden onderscheiden door de korte pootprojectie (alleen een deel van de tenen steekt voorbij de staart). Vanwege deze problematiek was aanvaarding door de CDNA niet mogelijk zonder goede documentatie. Het blijkt dat de soort in iedere maand voorkwam. Verreweg de beste periode met 75% van de gevallen is van eind augustus tot begin december. Een andere goede periode valt in mei-juni met 11% van de gevallen. De soort is in iedere provincie vastgesteld. Het valt op dat er weinig gevallen zijn op de Friese waddeneilanden. De meeste zijn gezien in gebieden met natte weilanden in Noord- en Zuid-Holland.

Zeldzame vogels van Nederland [2001]; ABvdBerg [2012]

Zwarte Ibis Arnoud B van den Berg, Schagen (NH), 30 oktober 1999
jaren | maanden | decades | verblijfsduur

datum prov, gemeente
1. oktober 1867 NB Altena
2. 30 oktober 1873 OV Zwartewaterland
3. 9 november 1888 GE Harderwijk
4. 27 november 1896 NH Aalsmeer
5. 25 maart 1897 ZL Terneuzen
6. 5 oktober 1900 NH Alkmaar
7. 2 oktober 1901 GE Rheden
8. 3 december 1901 NB Moerdijk
9. 29 augustus 1903 UT Eemnes
10. 3 september 1903 GE Epe
11. 10 september 1903 OV Kampen
12. 10 september 1903 GE Harderwijk
13. september 1907 ZL Sluis
14. 9 september 1908 ZH Nissewaard
15. oktober 1908 ZL Terneuzen
16. 6 januari 1909 ZH Wassenaar
17. 20 oktober 1909 GE Elburg
18. 26 oktober 1909 GR Het Hogeland
19. 5 november 1909 ZH Rotterdam
20. 10 november 1909 GE Zevenaar
21. 21 november 1909 OV Kampen
22. 21 november 1909 ZH Nissewaard
23. 4 december 1909 OV Steenwijkerland
24. 10 december 1909 FR Dantumadiel
25. oktober 1912 FR Dantumadiel
26. 27 oktober 1916 NB 's-Hertogenbosch
27. 3 november 1920 FR Súdwest-Fryslân
28. 10 augustus 1922 OV Raalte
29. 9 september 1926 ZH Voorne aan Zee
30. 11 september 1926 NB Breda
31. september 1926 LI Nederweert
32. 7 november 1930 ZH Voorne aan Zee
33. 14 oktober 1932 GE Heumen
34. 23 oktober t/m 6 november 1932 LI Leudal
23 oktober t/m 6 november 1932 LI Weert
35. 6 november 1932 ZL Schouwen-Duiveland
36. 10 november 1933 ZL Hulst
37. 20 t/m 21 september 1934 NB Moerdijk
38. september 1935 GE Zevenaar
39. 20 september 1936 GR Groningen
20 september 1936 GR Midden-Groningen
20 september 1936 DR Tynaarlo
40. 26 juni 1937 NH Huizen
41. 1 t/m 2 februari 1938 NB Moerdijk
42. april t/m augustus 1938 NH Gooise Meren
april t/m augustus 1938 NH Gooise Meren
43. 2 oktober 1938 FR Súdwest-Fryslân
44. 15 oktober t/m 17 december 1938 FR Súdwest-Fryslân
45. 8 november 1940 NB Altena
46. september 1941 NH Wijdemeren
47. 17 oktober 1942 NH Hollands Kroon
48. 8 januari 1943 ZH Ridderkerk
49. 20 oktober 1945 NH Oostzaan
50. 26 september 1948 NH Bergen (NH)
51. 31 oktober 1952 ZH Rotterdam
52. juli t/m augustus 1958 ZL Sluis
53. 19 t/m 31 augustus 1958 FL Zeewolde
19 t/m 31 augustus 1958 FL Lelystad
54. 11 oktober 1958 GE Ermelo
55. 11 september 1960 ZH Kaag en Braassem
56. 29 september 1963 UT De Ronde Venen
57. 20 oktober t/m 3 november 1963 UT Eemnes
20 oktober t/m 3 november 1963 UT Bunschoten
58. 31 oktober t/m 3 november 1963 FL Lelystad
59. 31 oktober t/m 3 november 1963 FL Lelystad
60. 1 november t/m 3 december 1963 FR Noardeast-Fryslân
61. 3 november 1963 NH Castricum
62. 6 november 1963 FL Lelystad
63. 16 t/m 26 november 1963 NH Medemblik
64. 17 t/m 24 november 1963 NH Enkhuizen
65. 29 mei 1964 FL Lelystad
2 juli 1964 FL Lelystad
66. 21 juni 1964 NH Gooise Meren
67. 22 juli 1964 DR Hoogeveen
68. 28 augustus 1965 FL Lelystad
69. 21 oktober 1967 FL Lelystad
4 november 1967 FL Lelystad
70. 6 t/m 7 november 1967 GE Ermelo
71. 17 t/m 23 mei 1968 ZH Vlaardingen
72. 18 juli 1968 NH Texel
73. 30 augustus 1968 ZL Veere
74. 2 november 1968 UT Eemnes
2 november 1968 NH Huizen
75. 6 oktober 1969 ZH Noordwijk
76. 23 oktober 1969 NB Bladel
77. 21 december 1970 FL Dronten
21 december 1970 FL Lelystad
78. 5 juni t/m 10 juli 1971 NH Amsterdam
79. 26 augustus 1979 NH Amsterdam
80. 9 t/m 13 november 1979 NH Wormerland
81. 19 november t/m 9 december 1979 NH Ouder-Amstel
16 oktober 1982 NL onbekend
82. 17 oktober 1982 LI Beek
83. 28 t/m 29 oktober 1982 GR Groningen
28 t/m 29 oktober 1982 DR Noordenveld
15 november 1982 NL onbekend
84. 13 mei t/m 13 augustus 1983 FL Lelystad
13 augustus 1983 NL onbekend
1 oktober 1983 NL onbekend
85. 29 oktober 1983 NH Amsterdam
9 mei 1986 GR Lauwersmeer
86. 17 december 1986 t/m 11 januari 1987 NH Bergen (NH)
87. 18 t/m 21 november 1987 FL Dronten
26 t/m 30 november 1987 NL onbekend
88. 6 december 1989 t/m 14 januari 1990 ZH Molenlanden
19 mei 1990 LI Peel
september 1990 FR Enumatil
89. 3 november 1990 NH Bergen (NH)
16 november 1990 FR Engwierum
18 november 1990 ZH Valkenburg
18 november 1990 ZH Wassenaar
17 januari 1991 FR Vlieland
5 augustus 1991 ZL Middelburg
16 oktober 1991 ZH Westvoorne
90. december 1991 GE Oldebroek
91. 3 mei 1992 GR Het Hogeland
92. 9 t/m 13 mei 1992 NH Texel
93. 6 t/m 15 juni 1993 FR Súdwest-Fryslân
94. 3 t/m 7 oktober 1993 ZH Goes
25 oktober 1993 NH Overveen
95. 28 mei 1994 FL Almere
96. 10 september 1994 NB Oisterwijk
10 september 1994 NB Boxtel
97. 24 september 1994 NH Texel
98. 27 september t/m 2 oktober 1994 LI Brunssum
99. 27 september t/m 8 oktober 1994 GR Het Hogeland
100. 29 september t/m 1 oktober 1994 FR Terschelling
101. 10 oktober 1994 ZH Westland
102. 4 november 1994 t/m 20 mei 1995 NH Haarlem
103. 11 t/m 23 november 1994 ZH Vlaardingen
104. 7 april 1995 FR Waadhoeke
105. 24 t/m 30 april 1995 UT Lopik
106. 3 mei t/m 20 juni 1995 GR Het Hogeland
107. 14 mei 1995 GR Het Hogeland
108. 11 t/m 20 juni 1995 GR Het Hogeland
8 augustus 1995 FR Súdwest-Fryslân
109. 26 t/m 27 augustus 1995 ZH Vlaardingen
4 oktober 1996 FR Terschelling
110. 8 juni 1997 NH Texel
111. 4 oktober 1998 FR Harlingen
4 oktober 1998 GR Het Hogeland
10 oktober 1998 t/m 18 oktober 1994 FR Súdwest-Fryslân
112. 17 oktober 1998 NH Texel
17 oktober 1998 NH Texel
18 oktober 1998 NH Bergen (NH)
113. 21 t/m 22 augustus 1999 ZL Tholen
114. 28 oktober 1999 t/m 31 december 2000 NH Schagen
28 oktober 1999 t/m 31 december 2000 NH Schagen
28 oktober 1999 t/m 31 december 2000 NH Schagen
één geval aantal gevallen geclusterd, zoom in voor individuele gevallen
vervolglocatie van een geval geval binnen deze gemeente, hetzij geval niet nauwkeuriger bekend, of kwetsbare plaats