32, 52-71 · 15, 32-39 · 1

Grote Trap

CDNA beoordeelsoort: ja

Otis tarda  ·  Great Bustard

Broedt ten zuiden van 55°N in versnipperd areaal in Europa, Marokko, Midden-Oosten en Centraal-Azië.

Voormalige broedvogel; niet broedend sinds 1800 (wel driemaal nestelend ongepaard; Eykman et al 1949).

De gevallen van vóór 1986 zijn niet beoordeeld of herzien; daarom worden hieronder alle meldingen in jaarverslagen over 1945-85 in Ardea en Limosa genoemd, zelfs wanneer het onbeschreven vogels betreft die in april-oktober of alleen in vlucht werden gezien. Vanaf 1986 worden alle gevallen van de soort door de CDNA beoordeeld zodat voor 1986-96 alleen de aanvaarde gevallen worden genoemd. Voor jaren met een invasie worden de aantallen van gevallen en individuen vermeld.
De soort broedde vóór 1800 in Nederland maar sindsdien niet meer. Ongepaarde vrouwtjes hebben echter wel eieren gelegd in één van de jaren 1914-18 op Ameland, Friesland (twee verzamelde eieren; LM 16: 104, 1943) en in 1947-48 te Castricum, Noord-Holland (Eykman et al 1949). Vóór 1800 arriveerden hoge aantallen in het najaar (cf Eykman et al 1949). In het begin van de 20e eeuw was de soort echter reeds een nogal zeldzame gast, gewoonlijk tijdens strenge winters (Snouckaert van Schauburg 1908). In 1997 waren nog 29 specimens aanwezig in drie belangrijke museumcollecties: 15 in NNM, Leiden (René Dekker in litt); 13 in ZMA, Amsterdam (Kees Roselaar in litt); en één in NMR, Rotterdam (Kees Moeliker in litt). Deze specimens dateerden van november (twee), december (zeven), januari (zeven), februari (10) en maart (drie). Het oudste was een adult van 7 maart 1855 te Prinsenpolder, Eiland van Dordrecht, Dordrecht, Zuid-Holland (NNM). Er bevindt zich waarschijnlijk nog een behoorlijk aantal in andere musea of in privé-collecties (cf Eykman et al 1949).

In de 20e eeuw kwamen invasies voor in 1905, 1907-09, 1912, 1917-19, 1922, 1924-28, 1940, 1969-72, 1979, 1981- 82, 1984-85 en 1987 (Eykman et al 1949, VJ 29: 1-8, 326, 1981, DB 4: 6-7, 1982; 8: 60-62, 1986). Tijdens deze invasies werden soms grote groepen gezien. De grootste telde 50 exemplaren en dateerde van 1912 te Helden, Limburg. In 1800-1950 was het vroegste geval op 10 november 1888 te Graft, Noord-Holland, en het laatste in begin april 1940 te Ambt Delden, Overijssel. In het algemeen namen de aantallen tijdens de invasies toe in december-januari om een maximum te bereiken in februari waarna er in maart nog maar weinig aankomsten waren. Dit patroon is ook te zien in het maanddiagram voor 1945-96, met meer dan 60% van de gevallen in januari-februari. Het geografische patroon voor 1945-96 toont dat de helft van de gevallen uit de oostelijke, aan Duitsland grenzende provincies kwam terwijl er weinig in westelijke, aan de Noordzee grenzende provincies waren (geen in Zeeland en slechts één op de Waddeneilanden). Uit het jaarvoorkomen is een voortgaande afname in recente jaren op te maken die overeenkomt met de dramatische achteruitgang van de soort in Midden-Europa. In 1978-87 arriveerden ook enkele geringde exemplaren die niet de voor de soort gebruikelijke schuwheid vertoonden en afkomstig waren van een herintroductieproject te Hiddensee, Duitsland (cf DB 1: 54-55, 1979 (foto). Daarentegen waren de solitaire mannetjes die in 1994-97 aanwezig waren wel schuw. Deze waren hoogstwaarschijnlijk niet afkomstig uit Duitsland waar in 1995 alleen maximaal 98 geringde, tamme, niet-wegtrekkende exemplaren leefden op twee plaatsen rond Berlijn (in 1965 werden in Oost-Duitsland nog 1530 exemplaren geteld). De dichtstbijzijnde broedpopulatie bevond zich in de 1990er jaren 1000 km naar het zuidoosten, in Zuid-Moravië, Tsjechië, waar het aantal in snel tempo was gedecimeerd van 1317 in 1990 tot hooguit zes exemplaren in 1994 (BB 88: 32, 1995). In Slowakije bevonden zich in 1994 nog 25-40 paren. In Hongarije was het aantal in 1990 afgenomen tot 1362 en de soort was toen als broedvogel verdwenen uit Oostenrijk en Polen (Peter Barthel pers comm). 

Zeldzame vogels van Nederland [2001]

Grote Trap Jaap Denee, Reimerswaal (ZL), 25 december 2010
jaren | maanden | decades | verblijfsduur

datum prov, gemeente
1. 18 april t/m 17 juni 1947 ZH 's-Gravenhage
2. 20 april 1947 ZH Noordwijk
3. mei t/m juni 1947 NH Castricum
4. 4 t/m 7 juli 1947 NH Dijk en Waard
5. juni 1948 t/m 5 juli 1948 NH Castricum
6. 19 november 1949 LI Maasgouw
7. 12 juli 1956 FR Waadhoeke
8. 8 t/m 9 februari 1958 FL Noordoostpolder
9. 26 januari 1960 GE Oldebroek
10. 17 april 1960 FR Noardeast-Fryslân
11. 4 maart 1963 UT Utrecht
12. 19 december 1963 GE Ede
13. 16 januari 1964 NB Altena
14. 20 februari 1964 NB Drimmelen
22 februari 1964 NB Oosterhout
15. 1 t/m 8 maart 1964 OV Dalfsen
1 t/m 8 maart 1964 OV Ommen
1 t/m 8 maart 1964 OV Hardenberg
16. 13 januari 1965 GE Nijmegen
17. 6 december 1965 LI Nederweert
18. 15 april 1967 ZH Vlaardingen
19. 1 maart 1969 LI Venray
20. 12 april 1969 FR Terschelling
21. 27 december 1969 t/m 15 maart 1970 LI
27 december 1969 t/m 15 maart 1970 OV
27 december 1969 t/m 15 maart 1970 GE
27 december 1969 t/m 15 maart 1970 FL
27 december 1969 t/m 15 maart 1970 NB
27 december 1969 t/m 15 maart 1970 GR
22. 24 mei 1970 FL Lelystad
24 mei 1970 FL Zeewolde
23. 6 t/m 23 januari 1971 UT Bunschoten
24. 11 januari 1971 GE Nunspeet
25. 14 januari 1971 FL Dronten
14 januari 1971 FL Lelystad
26. 29 t/m 30 januari 1972 FR De Fryske Marren
27. 7 februari 1972 LI Beek
28. 21 april 1972 UT De Ronde Venen
29. 16 mei 1972 GR Het Hogeland
16 mei 1972 FR Noardeast-Fryslân
30. 27 februari 1976 UT Utrecht
31. 11 november 1978 DR Noordenveld
32. 6 januari t/m 4 april 1979 GR
6 januari t/m 4 april 1979 ZH
6 januari t/m 4 april 1979 FL
6 januari t/m 4 april 1979 DR
6 januari t/m 4 april 1979 OV
6 januari t/m 4 april 1979 GE
6 januari t/m 4 april 1979 UT
6 januari t/m 4 april 1979 NH
6 januari t/m 4 april 1979 FR
33. 21 t/m 27 januari 1980 NB Maashorst
34. 8 februari 1980 GE Beuningen
35. 1 mei 1980 DR Westerveld
36. 15 december 1980 GE Rheden
37. 4 t/m 8 januari 1981 OV Borne
38. 15 december 1981 t/m 10 maart 1982 GE
15 december 1981 t/m 10 maart 1982 FL
15 december 1981 t/m 10 maart 1982 LI
15 december 1981 t/m 10 maart 1982 NH
39. 26 december 1984 t/m 13 maart 1985 NB
26 december 1984 t/m 13 maart 1985 GE
26 december 1984 t/m 13 maart 1985 NH
26 december 1984 t/m 13 maart 1985 LI
26 december 1984 t/m 13 maart 1985 ZH
26 december 1984 t/m 13 maart 1985 OV
40. 26 december 1985 t/m 4 januari 1986 GE Berkelland
9 januari t/m 1 februari 1986 GE Berkelland
41. 26 januari t/m 1 februari 1987 FL Lelystad
42. 28 januari t/m 7 februari 1987 LI Roerdalen
43. 21 maart 1987 NH Bergen (NH)
44. 15 t/m 27 februari 1994 GE Winterswijk
45. 13 januari t/m 9 maart 1996 DR Aa en Hunze
46. 14 januari 1997 LI Peel en Maas
17 januari 1997 NB Asten
47. 6 t/m 7 februari 1997 OV Wierden
15 t/m 16 februari 1997 OV Wierden
1 t/m 8 december 2004 GE Berkelland
4 mei 2008 OV Raalte
48. 24 december 2010 GE Berg en Dal
25 december 2010 ZL Reimerswaal
25 december 2010 ZL Reimerswaal
25 december 2010 ZL Reimerswaal
25 december 2010 ZL Reimerswaal
28 december 2019 t/m 1 april 2020 ZH Voorne aan Zee
één geval aantal gevallen geclusterd, zoom in voor individuele gevallen
vervolglocatie van een geval geval binnen deze gemeente, hetzij geval niet nauwkeuriger bekend, of kwetsbare plaats